PERM Hakkında Bilmeniz Gereken Her Şey

PERM süreci, ABD’de yabancı çalışanların yeşil kart alabilmesi için işveren sponsorluğunda başlatılan kritik bir adımdır. Bu süreç, iş gücü piyasasında ABD vatandaşlarının veya daimi ikamet edenlerin dolduramadığı pozisyonlar için yabancı çalışanları istihdam etmeyi amaçlar. Bu yazıda, PERM sürecinin ne olduğunu, başvuru aşamalarını, geçerli vize türlerini, ve başvuru sürecinde dikkat edilmesi gereken önemli noktaları detaylı bir şekilde inceleyeceğiz.

PERM Nedir?

Program Electronic Review Management, ABD Çalışma Bakanlığı tarafından yönetilen ve işverenlerin ABD vatandaşı olmayan bir çalışanı işe alabilmesi için gerekli olan iş gücü sertifikasını elde etmesini sağlayan bir süreçtir. Bu süreç, hem işverenlerin yabancı iş gücüne duyduğu ihtiyacı doğrulamasını hem de yerel iş gücünün korunmasını amaçlar.

PERM Sürecini Kimler Kullanır?

PERM süreci, işverenler ve çalışanlar açısından farklı bir öneme sahiptir:

• İşverenler açısından: ABD iş gücü piyasasında doldurulamayan bir pozisyonu belgelemek ve bu pozisyona yabancı bir çalışanı atayabilmek için PERM gereklidir.
• Çalışanlar açısından: Bu süreç, ABD’de çalışma ve yaşama hakkı elde etmenin temel taşlarından biridir. Özellikle STEM (bilim, teknoloji, mühendislik, matematik) alanlarında ve yüksek vasıflı işlerde çalışanlar için yaygın bir uygulamadır.

Hangi Meslek Gruplarında Gereklidir?

Genellikle özel uzmanlık gerektiren ve ABD iş gücü piyasasında doldurulması zor olan pozisyonlar için kullanılır. Örnekler arasında yazılım mühendisleri, doktorlar, üniversite öğretim üyeleri ve diğer teknik alanlardaki uzmanlar bulunur.

Kimler Muaf Tutulabilir?

Bazı durumlarda, PERM sürecinden muafiyet mümkündür. Örneğin:

• Ulusal menfaat muafiyeti (National Interest Waiver) kapsamında olan bireyler.
• Belirli akademik pozisyonlar.
• Olağanüstü yetenek sahibi bireyler (Extraordinary Ability Workers).

PERM Sürecinin Önemi

PERM, ABD iş gücü piyasası üzerinde geniş kapsamlı bir etkiye sahiptir. Süreç, yerel çalışanların haklarını korumayı ve işverenlerin ihtiyaçlarını dengelerken aynı zamanda ABD ekonomisinin uluslararası yeteneklerden yararlanmasına olanak tanır.

Yabancı çalışanlar için ise PERM süreci, kariyerlerinde büyük bir dönüm noktasıdır. ABD’de uzun vadeli bir iş ve yaşam imkanı sunarak profesyonel ve kişisel hedeflerin gerçekleştirilmesine yardımcı olur. PERM’in başarıyla tamamlanması, yeşil kart başvurusunun önünü açarak, çalışanlara ABD’de daha kalıcı bir gelecek sunar.

PERM Süreci İçin Gereklilikler

PERM başvurusu, işveren ve çalışanın belirli gereklilikleri yerine getirmesini gerektirir. Bu aşamalar, iş gücü ihtiyacının kanıtlanması, iş tanımının hazırlanması ve çalışanın uygunluğunun gösterilmesi gibi temel unsurlardan oluşur.

İşveren Gereklilikleri:

1. ABD Çalışma Bakanlığı’na Kayıt: İşverenin yasal olarak kayıtlı olması gerekir.
2. İş Gücü İhtiyacı: İşveren, pozisyonun ABD vatandaşı tarafından doldurulamayacağını belgelemelidir.
3. Mali Yeterlilik: İşverenin maaşı ödeyebilecek mali gücü olduğunu kanıtlaması gerekir.

İş Tanımı ve Gereksinimler:

1. Pozisyon Detayları: İş tanımında görevler ve eğitim gereksinimleri net bir şekilde belirtilmelidir.
2. Kalıcılık ve Tam Zamanlılık: Pozisyon kalıcı ve tam zamanlı olmalıdır.
3. Aşırı Gereksinimlerden Kaçınma: Gereksiz ve makul olmayan şartlardan kaçınılmalıdır.

Çalışan Gereklilikleri:

1. Minimum Kriterleri Karşılama: Çalışan, eğitim ve beceri gereksinimlerini karşılamalıdır.
2. Geçmiş İş Tecrübeleri ve Eğitim Belgeleri: Çalışan, gerekli belgeleri sunmalıdır.

Bu gereklilikler, PERM sürecinin düzgün ilerlemesi için önemlidir.

PERM Süreci: Adım Adım

Bu süreç, işverenlerin ve çalışanların dikkatle takip etmeleri gereken adımlardan oluşur. İşte her adımın detayları:

İş İlanı Yayınlama (Recruitment Süreci)

• İşveren, iş gücünün pozisyonu dolduramayacağını belgelemek için ilanlar yayınlar.
• Gereklilikler: Yerel gazetelerde 2 hafta ilan, iş gücü ajansları ve online platformlarda reklam, şirket içi ilanlar, en az üç ek reklam kanalı.
• İlan süresi genellikle 30 gündür ve tüm başvurular ile görüşmeler kaydedilmelidir. Belgeler, en az 5 yıl saklanmalıdır.

İşverenin Yerel İş Gücü Analizi

• İşveren, yerel iş gücünün uygun olmadığını kanıtlamak için ABD vatandaşı başvurularını adil şekilde değerlendirir.
• Başvuru Değerlendirmesi: Adayların yeterlilikleri, pozisyon gereklilikleriyle karşılaştırılır. Uygun bulunmayan adaylar için ret nedenleri belgelenir.

ETA Form 9089’un Doldurulması ve Gönderilmesi

• İşveren, başvurunun resmi formu olan ETA Form 9089’u doldurur ve Çalışma Bakanlığı’na gönderir.
• Form, işveren bilgileri, iş tanımı, yabancı çalışan bilgileri ve reklam süreci detaylarını içerir.
• Yaygın hatalar: Eksik bilgi girişi, reklam sürecinin eksik belgelenmesi.

Çalışma Bakanlığı’nın Değerlendirme Süreci

• Başvuru, Çalışma Bakanlığı tarafından elektronik olarak incelenir.
• İnceleme Sonuçları: Normal inceleme (genellikle birkaç ay) veya denetim (ek bilgi talebi) olabilir. Hatalar veya eksiklikler durumunda başvuru reddedilebilir.

Bu adımların her biri, PERM sürecinin başarılı bir şekilde tamamlanabilmesi için dikkatlice uygulanmalıdır.

Süreçi Sonrası

Onay Durumu

PERM başvurusu onaylandığında, işverenin ve çalışanın bir sonraki aşamalara geçmesi gerekir:

• I-140 Başvurusu: İşveren, USCIS’e I-140 başvurusunda bulunmalı ve çalışanın niteliklerini, maaşı ödeyebilme kapasitesini kanıtlamalıdır.
• Yeşil Kart Başvurusu: I-140 onaylandıktan sonra, çalışan ya Adjustment of Status (ABD’de ise statü değişikliği) ya da Consular Processing (ABD dışında ise konsolosluk işlemleri) ile yeşil kart başvurusu yapar.
• Bekleme Süreci: Yeşil kart başvurusu, ülke ve pozisyona göre farklı bekleme süreleri gerektirebilir.

Reddedilme Durumu

Başvuru reddedildiğinde, düzeltici adımlar atılabilir:

• İlan Süreçlerinin Gözden Geçirilmesi: Eksik ilan süreleri veya yanlış platformlar gözden geçirilmelidir.
• İş Tanımının Düzenlenmesi: Aşırı gereksinimler düzeltilmeli ve yerel iş gücü şartlarına uygun hale getirilmelidir.
• Yeniden Başvuru: Başvuru hataları düzeltilerek yeni bir PERM başvurusu yapılabilir.
• İtiraz (Appeal): İtiraz için Administrative Review Board’a başvurulabilir, ancak bu süreç zaman alıcıdır.

PERM süreci, doğru yönetilirse işveren ve çalışan için olumlu sonuçlar doğurur.

PERM Onayının Geçerlilik Süresi

Onay alındıktan sonra, onay 180 gün (6 ay) boyunca geçerlidir. Bu süre içinde işverenin I-140 başvurusunu yapması gerekir. Eğer işveren bu süre içinde başvuruyu yapmazsa, PERM onayı geçersiz hale gelir ve başvuru sürecine sıfırdan başlamak gerekir.

Süre Aşımı Durumunda Yapılabilecekler

Eğer 180 günlük süre aşılırsa, PERM sürecini yeniden başlatmanız gerekecektir. Bu durumda:

1. İş ilanlarının yeniden yayınlanması ve işe alım sürecinin tekrar yapılması gerekir.
2. Çalışma Bakanlığı’na yeni bir PERM başvurusu sunulmalıdır.

Öneriler:

• PERM onayı alındıktan sonra süreci hızla tamamlamaya odaklanın.
• Süreyi aşmamak için I-140 başvurusu ve diğer adımları hızlı ve doğru bir şekilde yürütün.

PERM Başvurusunda Başarı İçin Önemli Taktikler

İşverenler İçin İpuçları:

1. İş İlanlarını Doğru Kanallarda ve Zamanlama ile Yayınlama:
   • Yerel gazeteler ve çevrimiçi platformlar kullanılmalı.
   • İlanlar en az 30 gün yayınlanmalı ve doğru bir şekilde zamanlanmalı.
2. Belgelerin Eksiksiz Tutulması:
   • İş ilanları, aday başvuruları, değerlendirme raporları ve diğer belgeler düzenli arşivlenmeli.
   • Belgeler dijital ve fiziksel formatta saklanmalı.
3. Süreç Boyunca Bir Avukatla Çalışılması:
   • Profesyonel bir göçmenlik avukatı ile çalışmak, hata yapma riskini azaltır ve süreci hızlandırır.

Çalışanlar İçin Öneriler:

1. Belgelerinin Eksiksiz ve Onaylanabilir Olduğundan Emin Olma:
   • Eğitim, iş deneyimi ve sertifikalar gibi belgeler doğru ve güncel olmalı.
   • Dil yeterliliği gerektiriyorsa, ilgili sınav sonuçları sunulmalı.
2. Alternatif Süreçler Hakkında Bilgi Edinme:
   • Başvuru reddedilirse, alternatif yolları araştırın (örneğin, Ulusal Menfaat Muafiyeti veya olağanüstü yetenek kategorileri).
   • Geçici çalışma vizeleri hakkında bilgi edinmek faydalı olabilir.

Başarılı bir PERM başvurusu için dikkat edilmesi gereken unsurlar, hem işverenin hem de çalışanın işbirliğiyle optimize edilebilir.

PERM Başvurusu İçin Hangi Vize Türleri Geçerlidir?

PERM süreci, ABD’de uzun süreli çalışma ve yeşil kart başvurusu için önemli bir adımdır. Aşağıda, PERM başvurusu ile ilişkili vize türleri ve kimler için geçerli oldukları açıklanmıştır:

1. H-1B Vizesi (Uzmanlık Gerektiren Meslekler):
   • Bilgi teknolojisi, mühendislik, sağlık, finans, akademik araştırma gibi alanlarda çalışanlar için uygundur.
   • PERM süreci, H-1B vizesi ile 6 yıl süreyle ABD’de çalışanlar için başlatılabilir.
2. L-1 Vizesi (Şirket İçi Transferler):
   • Uluslararası şirketlerin ABD şubelerine transfer edilen yönetici ve uzmanlık gerektiren pozisyonlardaki çalışanlar için uygundur.
   • PERM süreci, şirket içi transferlerle hızlanabilir.
3. E-2 ve E-3 Vizeleri (Belirli Süreli Çalışanlar):
   • E-2: ABD ile yatırım anlaşması yapan ülkelerden gelenler için.
   • E-3: Avustralya vatandaşları için geçerlidir.
   • Bu vizelerle çalışanlar, ABD’de uzun süreli çalışmak istediklerinde PERM sürecini başlatabilirler.
4. F-1 OPT (Optional Practical Training):
   • ABD’de eğitim gören uluslararası öğrenciler, mezuniyet sonrası OPT ile çalışma hakkına sahiptir.
   • OPT süresi, PERM sürecine geçiş için fırsat sunar, özellikle STEM alanlarındaki öğrenciler için.

Her vize türü için PERM süreci farklı fırsatlar ve avantajlar sunmaktadır, bu nedenle her birey kendi durumuna uygun stratejiyi belirlemelidir.

PERM Sürecinin Green Card Alımındaki Rolü

PERM süreci, yabancı çalışanların ABD’de green card alabilmesi için işveren sponsorluğunda yapılan ilk adımdır. Süreç, işverenin ABD vatandaşları yerine yabancı işçiye ihtiyaç duyduğunu kanıtlar. PERM süreci tamamlandıktan sonra iki aşama gelir:

1. I-140 Başvurusu: İşveren, çalışanın niteliklerini kanıtlamak için başvurur.
2. I-485 Başvurusu veya Konsolosluk İşlemleri: Çalışan, ABD’de kalıyorsa I-485 başvurusu yapar, yoksa konsolosluk işlemleri başlatır.

Green Card Kategorileri:

• EB-2: Yüksek nitelikli işlerde geçerlidir, daha hızlı süreç sunar.
• EB-3: Lisans veya deneyim gerektiren işler için geçerlidir, süreci daha uzun olabilir.

Avantajlar:

• Süresiz oturma ve çalışma hakkı.
• Aile üyeleri için green card.
• 5 yıl sonra ABD vatandaşlığı başvurusu.

PERM süreci, ABD’de kalıcı oturum ve çalışma izni elde etmek için önemli bir adımdır. İşverenlerin doğru adımları atarak başvuruyu tamamlaması, hem çalışan hem de ailesi için büyük fırsatlar yaratabilir. Sürecin karmaşıklığı nedeniyle profesyonel destek almak faydalı olabilir. Başvurunun başarılı olması için tüm gerekliliklerin doğru şekilde yerine getirilmesi önemlidir.

Yazan: Av. Asım Kılınç